Karalama defterimi karıştırınca, bazı notlara rastladım.Bir gün işime yarar diye aldığım notlar bunlar.Daha doğrusu şiir tanımları.
Hep söylerler: Şiir sözcük kuyumculuğudur, şiir sözcüklerle yazılır…diye. A.De Musset bu konudaki görüşünü bakın nasıl özdeyişleştirmiş.
“Şairin kullandığı kelimelerde insanlar için çeşitli manalar vardır; herkes beğendiğini seçer.“
Musset’e göre sözcük değil şiire seçilen demek ki…Ya ne?..
Sözcüklerin anlamı.
Sözcük ya da sözcüğün anlamını seçme, şiir için elbette çok önemli. Bazı ünlü şairlerimiz argo ve küfrü şiirin içine sokmaya çalışıyor. Bilmiyorum ne denli başarılılar.Ama ben doğrusu yadırgıyorum. Sözcükmü yok, bittimi?..Ki, küfür ya da argoyu şiire malzeme yapalım.
Şiirde “anlam” ya da “anlamı gizleme” hep tartışılır. Bu işi güzel becerir bazıları.Kimileri de yüzüne gözüne bulaştırır.Ölçülü ve usturuplu gizlemeleri sevenlerdenim ben de.Eğer anlam zenginliğine yok açabilecekse, şiiri daha da güzelleştirecekse niçin olmasın?.. Chataubriand bu konudaki görüşünü şöyle özetlemiş: “Şiir seçme ve gizleme sanatıdır.” Şiirde en önemli özellik “şiirsel estetiği” yani güzelliği yakalayabilmektir. Bu da ancak “öz şiiri” aramakla olur. Güzelliği yakalayamayan, ya da ona ulaşamayan şiir neden yazılsın ki.
O zaman düz yazının işlevi ne olacak?
İç dünyanın bir sel gibi akması gerekir bu söylediklerimi yakalayabilmek için. Yakalayabilmek için güzellikleri, elbette katlanmalar da göze alınmalıdır.
Baudelaire bu konudaki görüşlerini düze çıkarıp özetlemiş:
Diyor ki: ”Şiirin ilkesi, insanın üstün bir güzelliği özlemesidir.
Bu ilke bir coşkunluktan, bir ruh taşkınlığında kendini gösterir.
Bu coşkunluk aklın yoğurduğu hakikatın dışındadır.”
Gilfillar’ın görüşleri de hemen hemen aynı. Şöyle diyor o da:
“Şiir, güzellikte yaşanan coşkunluktur.”
Şiir müziğe benzer,müzik gibidir, öyle olmalıdır…diyenler de az değil. Hocalarımızdan Nihad Sami Banarlı ,Ahmet Kabaklı da bu görüşü benimseyenlerdendi.
Şiir,müzikse,müzik ne?.. diye sorardım kendime ben de hep. Ortaçağın yıkılmasında etkisi olan Rönesans reform hareketinin öncülerinden Voltaire bu görüşte:
“Şiir ruhun müziğidir.” Diyor o da.
Bizim şairlerimizden görüş koymamışsın hiç, diyenler çıkabilir.
Kimse böyle düşünmesin.Ünlü ve usta öykücülerimizden Sait Faik şiir de yazmış.
Öğrenciliğimde onun tek şiir kitabı olan “Şimdi Sevmek Vakti” ni okumuştum.,Necatigil’in Sait Faik’e olan sevgisini anımsıyorum da…Ve şöyle diyor Sait Faik: “Şiir olmayan yerde insan sevgisi de olmaz; insanı insana ancak şiir sevdirir.” Galiba çok şiir okumamız gerekiyor.