Ayçiçeğinde görülen köse hastalığı nedeniyle üreticiler tarlasını bozarak yeniden ekim yapmak zorunda kalmıştı. Bunun üzerine bir de kurt kesmesi nedeniyle tarlasını tekrar bozan üreticiler olmuştu. Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, köse hastalığı ve kurt kesmesi nedeniyle Trakya genelinde yaklaşık 200 bin dönüm arazinin bozulduğunu dile getirdi.
“EDİRNE MERKEZ’DE 60 BİN DÖNÜM ARAZİ BOZULDU”
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, Edirne Merkez’de 60 bin dönüm arazinin köse hastalığından dolayı bozulduğunu söyleyerek, “Trakya geneline baktığımızda da yaklaşık 170 bin dönüm ayçiçeği, köse hastalığından dolayı bozuldu. 170 bin dönüm arazi bozulup ekildikten sonra ayçiçeğinin çıktığı dönemde bu sefer de kurt kestiği için tekrar bozulan tarlalar oldu. Normal hastalıktan dolayı 170 bin derken, bunun üzerine tekrar kurttan dolayı da ikinciye tarlasını bozan üreticilerimiz oldu. Köse hastalığı ve ardından gelen kurtlarla beraber yaklaşık 200 bin dönüm arazinin bozulduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
“VERİMDE YÜZDE 40’LARA VARAN KAYIP OLABİLİR”
Buğday hasadının başladığı dönemde üreticinin hala ayçiçeği ekimiyle uğraştığını belirten Arabacı, “Bu dönemde ekilen ayçiçeği, şartlar ne kadar iyi gitse de verimde yüzde 40 kayıp olur düşüncesindeyim. Tabi güzel yağışların olması durumunda belki yine iyi verim alınabilir ancak erken dönemde ekilen ayçiçeğine benzemez. Bu kadar geç ekildikten sonra iyi verim alınması biraz güç. Ayçiçeği bozup tekrar ekildiğinde sadece 30 lira tohum masrafı var. Hazırlanması, işçiliği falan derken en az 50 lira gibi bir maliyet ortaya çıkıyor. Hastalıktan dolayı bozuldu, sonrasında bir de kurttan dolayı bozuldu. 100 lira maliyet ortaya çıkıyor. Zaten üreticinin dönümünden kazandığı 100-150 lira. Kazanılan para tamamen maliyete gidecek. Bu şartlarda, bu seneyi kurtarırsak iyi diyeceğiz.” ifadelerini kullandı.
“KÖSEYE DAYANIKLI OLMAYAN ÇEŞİTLERE ONAY VERİLMEMELİ”
Arabacı, köse hastalığına dayanıklı olmayan çeşitlere Bakanlık tarafından onay verilmemesi gerektiğini vurgulayarak, “4-5 yılda bir yeni tohumlar çıkıyor. Eski tohum belli bir süreden sonra bozuluyor. Dayanamayıp köse hastalığı yapmaya başlıyor. O yüzden dayanıklı çeşitler çıkıyor. Ama şuan genel olarak baktığınızda Trakya Bölgesinde bin 400 ton ayçiçeği tohumu satılmış. Bunun sadece 700 tonu köseye dayanıklı çeşit, 700 tonu da tek bir firma olarak değil birkaç firmaya ait dayanıksız çeşitler. Çünkü çiftçinin yerini boş bırakacak hali yok. Yani bin 400 ton köseye dayanıklı çeşit üretilemiyor. Bakanlığın köseye dayanıklı olmayan çeşitlere onay vermemesi, çiftçinin mağduriyetinin giderilmesi gerektiğini düşünüyorum. Firma yetkilileri dayanıklı çeşitlere ağırlık verirlerse çiftçinin mağdur olmaması adına daha iyi olacaktır.” şeklinde konuştu.
“ZİRAAT ODASI OLARAK ÇALIŞMALARIMIZ OLDU”
Çiftçinin mağduriyetinin giderilmesi adına Edirne Ziraat Odası olarak çeşitli girişimlerde bulunduklarını da dile getiren Arabacı, “Çiftçimiz hastalıktan dolayı sıkıntılar yaşıyor. Biz Ziraat Odası olarak hastalık yapan tohum firmasıyla görüşmelerimiz oldu. Çiftçilerimizin zararının giderilmesi anlamında neler yapabileceklerini sorduk. En azından tohum maliyetini karşılayın dedik. Fakat firma, ‘Biz toleranslı olduğunu zaten söylemiştik. Çuvalın üzerinde de toleranslı yazdığımız için herhangi bir zararı karşılamayacağız’ dediler. Bir kısmını karşılamalarını istedik, onu da kabul etmediler. TARSİM Müdürü ile de görüşmeler yaptık. Önümüzdeki yıllarda hastalığın sigorta kapsamı alanı içine alınması gerektiğini söyledim. Önümüzdeki yıllarda hastalık yaşanması durumunda TARSİM’in bunu göz önünde bulundurmasını talep ettik. Bu konuyla ilgili Edirne Merkez ve ilçe Ziraat Odası Başkanları olarak bir yazı yazdık. Bu yazıyı Ziraat Odaları Üst Birliği’ne, Tarım Bakanlığı’na ve Cumhurbaşkanlığı’na gönderdik. Bu tarz toleranslı çeşitlerin piyasaya sürülmemesi gerektiğini belirttik. Bakanlığın bu çeşitlere onay vermemesini talep ettik.” dedi.
Kerem Filiz
