Özel Trakya Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çetin Gül, kış aylarında dahiliye ve kardiyoloji polikliniğine hasta müracaatlarının arttığını ve bunun soğuk havanın etkisinin olduğunu hatırlattı. Gül, soğuk havanın kardiyovasküler sisteme zarar verebildiğini de sözlerine ekleyerek şunları söyledi:
"Yine soğuk havalar ve kardiyovasküler sistem hastalıkları özellikle hipertansiyon ve kalp damar hastalıklarına soğuğun etkisinden bahsedeceğiz. Bildiğimiz üzere tüm dünyada tüm ölümlerin başlıca sebebi kalp ve damar hastalıkları Türkiye'de de bu şekilde ve kış aylarında soğuk havalarda kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon sıklı ve hastaların polikliniğine müracaatı artmakta. Bizde de öyle maalesef kış aylarında dahiliye ve kardiyoloji polikliniğine hasta müracaatı aşırı derece artmakta. Bunda soğuk havanın etkisi çok büyük, soğuk hava kardiyovasküler sisteme ve vücuttaki damarlarımıza hem direk etkiyle hem de dolaylı etkiyle zarar verebilmekte. Nedir bu direk etkiler: Direk etki olarak soğuk, vücudumuzda özellikle atar damarlarımızda bizim vazospazm dediğimiz tam Türkçesi atar damarda büzüşme ya da daralma dediğimiz bir duruma yol açıyor soğuk ve bu da vücutta kan basıncını yani tansiyonu yükseltiyor ve kalp hızını yükseltiyor ve pıhtılaşmaya bir mehil oluşuyor. Buda hem yüksek kan basıncı tansiyonda oynamalar ve tabii ki beraberinde de kalp krizi riskini artırıyor. Yapılan çalışmalarda, Aralık ve Ocak ayında, Ağustos ve Eylül ayına göre kalp krizi oranının yüzde 35 daha fazla olduğu gösterilmiş.
Dolaylı etkileri neler, direk etkilerini söyledik, damarda büzüşme yapıyor dedik. Soğuğun kalp ve damar sistemine dolaylı etkileri de yine soğuk havada insanlarda bir hareketsizlik oluşuyor. Hareketleri, yaptıkları egzersiz ve spor aktiviteleri azalıyor.
KIŞIN YEME İÇME ALIŞKANLIKLARI DA DEĞİŞİYOR
Yeme içme alışkanlıklarında bir değişim oluyor. Tuz tüketimi, turşu tüketimi artıyor. Kafein ve alkol tüketimi artıyor. Bunlar tabi ki yüksek tansiyonu, kan basıncında oynamalara neden oluyor. Kap krizi riskini arttırıyor. Yine hareketsizlik ve yeme içme alışkanlığındaki kış değişikliği nedeniyle kolesterol ve şeker seviyeleri daha da yükseliyor. Kilomuzda oynamalar oluyor. İnsülin direnci ve insülin ihtiyacı maalesef artıyor. Bu da yine yüksek tansiyon, tansiyon oynamaları, kalp krizi riskini arttırabiliyor. Yine kışın tüketilen gıdalardan özellikle tütsülenmiş et veya eskitilmiş peynir, bira gibi ürünlerde tiramin dediğimiz tansiyonu direk yükselten bir aminoasit bulunuyor. Bu tiramin içeren gıdalar tansiyonda ciddi oynamalara sebep olabiliyor. Yine kış aylarında stres ve kaygı seviyesindeki artış dolaylı yoldan tansiyon oynamalarına ve kalp krizi riskinde artışa neden olabiliyor. Kış aylarında bu Covid döneminden de çok iyi bildiğimiz meydana gelen üst solunum yolu enfeksiyonu, bronşit ve akciğer enfeksiyonları bu enfeksiyonlarda kullanılan ilaçlar kalp krizi riskini, kalp kası iltihabı riskini, kalp zarı iltihabı riskini arttırabiliyor. Yine bu ilaçlar, tansiyonda oynamalar yapabiliyor. Yine kış aylarında romatizmal hastalıklar aktive olduğu için çoğu yaşlı hastamızda bunlarda da kullanılan hem kortizonlu hem kortizonsuz ilaçlar gerçekten vücutta su ve tuz tutarak tansiyonda oynamalar ve ani yükselmeler yaparak kalp ve damar sistemi hastalıklarına, kalp krizi riskini arttırabiliyor.
SIKI GİYİNMEK ŞART
Rahatsızlıklardan korunmak için kesinlikle hareket etmeliyiz ama hareket ve yürüyüş sırasında dikkat etmemiz gereken şey birincisi giyim-kuşam çok sıkı, sıcak tutan giyecekler giymeliyiz. Genellikle ince giyinip üzerine kalın bir ceket ya da monttan ziyade üst üste giyecekler tercih etmeliyiz. Sıcağı içerde hapsedip tutsun diye. Hareket ve yürüyüşü ağır bir yemekten sonrasına bırakmamalıyız. Alkol, kafein ve tütsülenmiş gıdalardan uzak duracağız. Daha çok sebze, meyve, bitki çayı tarzı içeceklere yöneleceğiz.
Enfeksiyondan kaçınmak için kalabalık ortamlarda maske kullanımına dikkat edeceğiz. Hapşıran, öksüren insanlardan uzak durmaya çalışacağız. Kalabalık ortamlardan kaçınacağız. 65 yaş üstü ve kalp damar hastalıkları bulunan ve ilaç kullanan vatandaşların kış kontrollerini yaptırması lazım. Çünkü bizim hasta grubunda mesela yazın tek tansiyon ilacı kullanan hastalarımız, kışın iki ilaç kullanmak zorunda kalabiliyor. Yine şeker kolesterol seviyelerinde çok ciddi oynamalar olduğu için ilaç ya da doz değişikliği gerekebiliyor. O yüzden kontrollerinin yapılması lazım."
Yavuz Göktaş
