Edirne'nin Lalapaşa İlçesine bağlı Vaysal köyünde tesisi bulunan işletmenin ikinci kalker ocağı projesi kurulması talebine köylüler tepkilerini gösterdi.
Vaysal köyü sakinleri Kalter Ocağınını yapılacağı alanda basın açıklamasında bulundu. Çok sayıda köylünün katıldığı açıklada, köylüler tesisin yapımına karşı mücadelelerine devam edeceklerin duyurdular. Açıklamaya, köylülerin yanı sıra Edirne Kent Konseyi, Vaysal köyü Kalkınma Kooperatifi başkanı, Lalapaşa ziraat odası başkanı da katıldı.
Köylülerin avukatı Bülent Kaçar, kalter ocağı yapılacak alanda taş ocağı ve benzeri işletmelere izin ve onay verilemeyeceğini ileri sürerek, şunları söyledi;
"Vaysal Köyü’ndeki projeleri iki defa mahkeme ve Danıştay kararıyla iptal edilen Kalker ocağı işletmesine hala devlet kurumlarınca ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmesi hukuka, akla ve vicdana aykırıdır. Trakya yerleşimlerinin ve ovalarının su deposu olan Balkanların ve Istranca’nın yamaçlarına taş ve maden ocak işletmesi açılması cinayetten farksızdır. Yeni açılmak istenen Kalker ocağı faaliyetlerinin çevredeki Ömeroba, Süleymandanişment, Hacıdanişment köylerini ve Süloğlu Barajı’nı olumsuz şekilde etkileyeceği çok açıktır. Patlatmalı Kalker Ocağı çalışmaları, tozuşma, tır-kamyon taşıma faaliyetleri Vaysal, Ömeroba, Süleymandanişment ve Hacıdanişment köylerinin su havzasını, tarım ve hayvancılığı, yol ve can güvenliğini de olumsuz olarak etkileyecektir. Kalker ocağının faaliyeti ile ilgili yapılacak bitki örtüsü kaldırılması, yarmaların açılması, parçalama, kırma, patlatma, depolama ve taşıma işlemlerinin yaratacağı ekolojik kırım bölgedeki yaşam döngüsüne vereceği zararlar sonucu bir özel şirket kar elde edecektir.
40 yıldır kirletilen ve sermayeye karşı siyasi irade gösterilemediği için hayata dönemeyen Ergene Nehri’nin kirliliğinin yanı sıra maden ocakları ile Trakyamızın özel ekolojik yapısı delik deşik edilmektedir. Trakya bölgesi iktidar tarafından kendi getirdiği kurallar dahi çiğnenerek vahşi madencilik, sanayi, enerji, ulaşım ve lojistik havzasına dönüştürülmektedir. Oysa Trakya Bölgesi’nin ana fonksiyonu tarımsal faaliyetler ve hayvancılıktır. Trakya’da halkın yaşamına, doğamıza kasteden her tür projeye karşı çıkmak her şeyden önce insanlık görevidir. Davaya konu proje, 1/100.000 ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Revizyon Çevre Düzeni Planının amaç ve hedeflerine uygun değildir. ÇED başvurusu halkın katılımı olmadan söz ve karar sahibi yapılmadan yerel yönetimlerin, belediyelerin, köylerin, tarımsal kooperatiflerin ve halkın örgütlerinin karşı çıkışlarına ve itirazlarına rağmen alınmıştır. Valiliğinizin hukuka aykırı olarak verdiği ÇED gerekli değildir kararı Vaysal Tarımsal Kalkınma Kooperatifince açılan dava sonucunda Edirne İdare Mahkemesi’nin 2023/246 Esas ve 2023/2560 Karar sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Yeni rapor ve yeni PTD sunulması, Vaysal köyünde yeni bir maden ocağı açılmasına asla imkan sağlamaz. Çünkü mahkeme iptal kararı Vaysal köyünü ve doğasına dokunulamayacağını hükme bağlamıştır.
Varolan taşocağının ve kırma eleme tesisinin kapasite artışı da mahkemece iptal edildiği için, halen süren ve yeni ÇED gerekli değildir kararı verilen 3 aykı kalker ocaklarının faaliyetlerinin çok zararlı olduğu bu ikinci mahkeme kararıyla da tamamen ortaya çıkmıştır. Vaysal köylüleri ve çevre köyler halkı doğasını ve dengeli bir çevrede yaşam hakkını korumaya kararlıdır. Hukuksal ve toplumsal olarak haklarını savunmaya devam edecektir. Vaysal köylüleri ve S.S. Vaysal Tarımsal Kalkınma Kooperatifi yargı kararlarına ve bilimsel bilirkişi heyet raporlarına aykırı olan ÇED Gerekli Değildir Kararına da dava açmaya ve mücadelesini sürdürmeye karar vermişlerdir."
Vaysal Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi adına açıklamada bulunan Naif Özdoğan da 2007 yılında su kaynaklarının çıktığı bölgeye çok yakın mesafede faaliyete başlayan taş ocaklarında dinamit patlatılarak malzeme çıkarılmaya başladıktan sonra evlerinin duvarlarının çatladığını ve sularının kirlendiğini dile getirerek, "Bizim bütün su kaynakları tamamı bu bölgede doğa verirken ne kadar cömertse, alırken kat kat o kadar acımasızdır. Doğanın katledilmesi oksijen kaynağımız olan ormanların ve gelecekte su kaynaklarımızın yok olmasıdır" dedi.
Kalker ocağı için kapasite artış talebini geçtiğimiz Nisan ayında reddeden Edirne İdare Mahkemesi, 16 Ekim’de firmanın aynı bölgede ormanlık alanda ve su kaynağına 400 metre mesafede yapmak kurmak istediği yeni kalker ocağı projesi için verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararını da iptal etmişti.
Yavuz Göktaş
