"ÜCRETSİZ BİNİŞLERE DEVAM"
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Belediye Meclisi’nin aldığı kararla Ocak ayına kadar ETUS'un 65 yaş üstü binişlerle ilgili desteklenmesi kararı aldıklarını hatırlatarak, Edirne'de 65 yaş üstü binişlerin ücretsiz olarak devam edeceğini bildirdi.
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Tarihi Edirne Belediye Binasında Edirne Toplu Ulaşım Sistemi (ETUS) Başkanı Hakan Giyik, Edirne Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Başkanı Ali Şahin, Edirne Umum Servis Araçları İşletmecileri Odası Başkanı Göksel Çakman ile birlikte basın toplantısı düzenledi.
Gürkan burada yaptığı açıklamada, 65 yaş üstü ücretsiz binişlerin 2015 yılından bu yana sürekli Türkiye gündemine gidip gelen bir konu olduğunu ile getirerek, şunları söyledi:
"Ülkeyi yönetenler, bugüne kadar ısrarla 10 yıldır bu konuya sağlıklı bir çözüm getirmediler. Top hep ateş topu olarak birilerinin kucağına atıldı. Taşımacı esnafının kucağına atıldı. Yerel yönetimlerin kucağına atıldı, vatandaşın kucağına atıldı. Bu işi asıl çözmesi gerekenler ve bu işi sorun hale getirenler hep çözümden uzak durdular. Bu problemi yıllardır yaşamaya devam ediyoruz. Geçtiğimiz hafta Türkiye Özel Halk Otobüsleri Birliği Başkanı'nın bir açıklaması oldu; '15 Ekim'den itibaren 65 yaş ve üzerini, devletin bize verdiği destek 2 gün taşımamıza yetiyor. Hadi 2 gün de biz taşıyalım kendi cebimizden, toplam 4 gün ayda taşıyacağız, geri kalan günlerde taşımayacağız' diye açıklama yaptı. Bu tartışma gene alevlendi. Biz de Edirne'de sektörün paydaşlarıyla, burada yaptığımız çalışmaları, bugüne kadar yaptıklarımızı ve bunda sonra da sizlerle paylaşmak istedik.
ETUS'un günlük sefer sayısı 2228. Günlük toplam yaptıkları kilometre 28.360. 1 günde taşınan yolcu sayısı 62.500. 1 günde ortalama 6500-7500 arası ücretsiz biniş yapılıyor. Sefer başı ortalama yolcu sayısı 28 kişi, araçların kapasitesi ise 40-59 kişi.
DEVLET, BEN KARAR ALDIM KÜLFETE SANA YÜKLEDİM DİYEMEZ
Devlet ticari olarak iş yapan kimselere, 'ben böyle bir karar aldım ama bunun külfetini de sana yükledim' diyemez. Bu doğru bir şey olmaz. Bunu kamuya yapabilirsiniz ama ticari faaliyet olarak bu mesleği seçim, bu işi yapan insanların üzerine bu yükü yüklerseniz bunun adı başka bir şey olur. Türkiye'de 2014'ten bu yana yapılan bu. O zaman biz de bir karar alalım, halı sahalarda her akşam şu yaş grubu ücretsiz 2 saat oynasın ya da marketler şu yaş grubuna ücretsiz peynir versin. Olabilir mi böyle bir şey? Komik gibi geliyor ama durum tam da bu. Devlet olarak bunun bedelini ödersiniz, o zaman o da ses çıkaramaz, siz de devlet olarak görevinizi yapmış olursunuz.
Ücretsiz seyahat gelir desteği 2015 yılının Nisan ayından başlayarak çalışan her araç için aylık 600 TL ödemeye başlandı. Haziran 2018'de 800 TL, Nisan 2022'de 1200 TL, Nisan 2023'te 1800 TL, Temmuz 2023'te 2700 TL olarak destek ödenmeye devam etti.
2015 yılında asgari ücret brüt 1,201.50 TL, net 949,07 TL'ydi. O zamanki 600 lira gelir desteği asgari ücretin 3'te 2'si olarak veriliyordu. Bugün brüt aylık asgari ücret 13.414,50 TL, gelir desteği 2.700 TL olarak kalmış ve 5'te 1'ine inmiştir.
2021 YILI İTİBARİYLE DESTEĞE BAŞLADIK
22 Aralık 2021 yılında belediye kanununda yapılan değişiklikle Edirne Belediyesi olarak gelir desteğine başladık. 2020 yılında pandemi döneminde toplam 346.468,39 TL, 2022'de 6.643.707,87 TL, 2023'te 3.378.746,04 TL olmak üzere toplam bugüne kadar 10.368.922,3 TL. Eylül ayında ücretsiz binişin maliyeti Edirne'de 2.126.914 TL, bakanlığın verdiği destek 440.100 TL, Edirne Belediyesi olarak bizim verdiğimiz destek 1.281.573 TL. Belediye desteği yüzde 60, bakanlık desteği yüzde 15.
Edirne'de toplu ulaşım paydaşlarımızın başkanlarıyla sürekli konuşup anlaşabiliyoruz. Hepsi evine ekmek götürmeye çalışıyor, çoluğunu çocuğunu büyütmeye çalışıyor. Onlar haklı çünkü; 'idare olarak böyle bir karar alıyorsanız bedelini ödeyin, ben neden cebimden para vereyim' diyorlar. Biz haklıyız zaten tarihin en büyük ekonomik krizinde, büyük nakit sıkışıklığı içerisindeyiz. Bir taraftan da vatandaşlarımız var. Taşımacı arkadaşlarımızla yaptığımız görüşmelerde biz Edirne'de hepimiz hem 65 yaş üstü vatandaşlarımız hem de şehit yakınları, gaziler, engelliler ve diğer ücretsiz binenler için onları mağdur etmemeye karar verdik. Bir çok şehirde başlayan, '4 gün binersiniz, ondan sonrası paralı' uygulaması Edirne'de olmayacak. Vatandaşlarımızın yanında olduk, bundan sonra da yanlarında olmaya devam edeceğiz. Dolayısıyla Edirne'de 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız gönül rahatlığıyla toplu taşıma araçlarını kullanmaya devam edebilirler."
GÜNDE 10 BİN ÜCRETSİZ BİNİŞ OLUYOR
ETUS Başkanı Hakan Giyik, ise yaptığı açıklamada şunlara yer verdi:
"Ücretsiz binişler 2014'ün Mart ayında başladı. O dönemde devlet destek açıkladığında asgari ücret 930 lira civarındaydı biz 600 lira alıyorduk. Yani 3'te 2'sini alıyorduk. Şu anda geldiğimiz noktada yüzde 10'u gibi alıyoruz. Almamız gereken paralar 10 bin lira gibi bir para ama 2700 lira aylık destek alıyoruz. Günlük 10 bin kişiye yakın ücretsiz taşıyoruz ve bu rakamlar çok ciddi rakamlar bizim için. Biz ETUS olarak bugüne kadar hep taşıdık ve taşımaya da devam edeceğiz. Şu anda Türkiye'de 12 ilde belediye tarafından destek veriliyor ve biri biziz. Bu konuda hem 65 yaş vatandaşlarımız hem de biz esnaf olarak şanslıyız. Başkanımıza teşekkür ediyorum bu desteği verdikleri için. Şu anda belediyenin bize verdiği destek yüzde 60'larda ama devletin verdiği yüzde 15'lerde. Toplamda yüzde 75 destek alıyoruz. Geri kalan yüzde 25'te helal olsun vatandaşlarımıza. Biz bunu bu şekilde idame ettiririz. Ama diğer Ankara, Isparta, Burdur gibi illerde arkadaşlar taşımıyorlar. Tepkiler de gittikçe yükseliyor. Şu anda belediyeler destek vermezse sektör gerçekten batmak üzere. Durum gerçekten ciddi, bu sefer bu işten geri dönüş olacağını zannetmiyorum”
Yavuz Göktaş
