Edirne Kent Konseyi Roman Çalışma Grubu Başkanı Turan Şallı, Fransa'da 1789 yılında başlayan kitlesel halk hareketine ve Fransız İhtilali’ne de değinerek, bu devrimin ardından yaşananları şu sözlerle özetledi: "Fransa'da mutlak monarşi devrildi, cumhuriyet kuruldu ve Katolik Kilisesi ciddi reformlara zorlandı. Ancak devrimin karanlık yüzü de vardı; yaklaşık 170 bin insan idam edildi ya da iç savaşlarda hayatını kaybetti. 1792'de başlayan ve 1815’te sona eren savaşlar ise 5 milyondan fazla insanın ölümüne sebep oldu. Bu insanlar, temel hak ve özgürlükler için ağır bedeller ödedi ve bu bedelin adı 'demokrasidir'."
Avrupa'daki Roman halklarının bu bedeli ödememiş olsalar da, Fransız İhtilali’nin olgunlaştırdığı "temel haklar ve özgürlükler" sayesinde demokrasiye kavuştuğunun altını çizen Şallı, aynı durumun Türkiye için de geçerli olduğunu belirtti. Osmanlı İmparatorluğu döneminde halkların monarşiyle yönetildiğine, özellikle Türklerin yoksulluk, açlık ve sefaletle baş başa bırakıldığına değinen Şallı, "Monarşi, kulluk, sömürü düzeni ve adaletsizliğin adıdır. Tek adam rejimi insan onurunu yok sayar ve kendi içinde yarattığı zengin sınıfıyla halkın problemleriyle ilgilenmez. Tek amaçları saltanatlarını sürdürmektir" dedi.
Türkiye'deki Roman vatandaşlarının sosyal anlamda eşit yurttaşlar olmasalar da, demokrasinin, hukuk çatısı altında eşitlik getirdiğini vurgulayan Şallı, demokrasinin ekmek kadar, su kadar hayati bir mesele olduğunu söyledi. Demokrasiye sahip çıkmanın önemine değinen Şallı, "Demokrasinin elimizden kayıp gitmemesi için dikkatli olmalıyız. Çünkü demokrasi, insan kaynağımızın en değerli hazinesidir" dedi.
Şallı, geçmişte egemenlerin demokrasiyi yok etmek için yaptıkları zulüm, adaletsizlik ve kötülüklere işaret ederek, Avrupa milletlerinin bu bedelleri unutmadan demokrasiyi içselleştirdiğini söyledi. Türkiye'deki demokrasiye daha fazla değer verilmesi ve ülkenin tüm halkları için kardeşlik, barış ve özgürlüğün adı olan demokrasinin güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, "Birlikte yaşama kültürümüzü demokrasinin değerlerinden alıyoruz. Temel arzumuz; Türkiye’de tüm halklar için kardeşliğin, barışın, özgürlüğün adı her zaman DEMOKRASİ olsun" şeklinde konuştu.
Gözde Kabasakal
