Türkiye'de üretilen çeltiğin yüzde 50'sinin üretildiği Edirne'de çeltik hasadı başladı. Çeltik üreticileri hasatla birlikte fiyat beklentisi de oluşmaya başladı. İri taneli çeltik fiyatının 30 lira olmasını bekleyen üretici şimdiden kulağını TMO'nun açıklayacağı fiyata dikti.
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, gazetemize yaptığı açıklamada Çeltik hasadının Edirne'de başladığını hatırlatarak, Toprak Mahsülleri Ofisinin çeltikle ilgili bir fiyat açıklaması yapmadığını da sözlerine ekledi. Üreticinin memnun olacağı bir fiyatın açıklanması temennisinde bulunan Arabacı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Edirne ilinin her bölgesinde çeltik hasadı başladı. Üreticilerimiz bir yıl boyunca emek verdi, masraf etti. Şimdi emeğin karşılığını alma zamanı geldi. Çeltik, bakıldığı zaman ayçiçeği, kanola ve buğday gibi kuru tarıma benzemez. Su içerisinde yetişen bir üründür. Yani hizmetini doğru, gübrelemesini doğru uygulayan üreticilerimizin verimleri, aşağı yukarı iyidir. Bu yıl verimler, önceki yıla oranla biraz daha düşüş yaşadı. Ama biçilen alan, henüz çok azınlıkta, önümüzdeki günlerde daha netleşir. Şu an hizmetini iyi yapan üreticilerimiz verimini alıyor. Genel ortalamada bir düşüş olacağını düşünmüyorum.
SERBEST PİYASADA OSMANCIK 20 LİRA
Çeltik fiyatlarına bakıldığında, geçen yıl açıklanan 13,5 liraydı. Bugün henüz bir fiyat açıklanmadı ama serbest piyasada işlem gören ürünlerimizi takip ettiğimizde, ince tane dediğimiz ürünlerin fiyatları aşağı yukarı 18 lira bandında ilerliyor. Orta tane dediğimiz Osmancık çeşitlerinde Tarım Kredi’nin açıkladığı fiyat 20 lira, iri tane dediğimiz ürünler de 24-25 lira bandında ilerliyor. Tarım Kredi 25 lira açıklamıştı. Şu an maliyetlerimize göre baktığımızda çok kötü diyemeyiz. Ama artan maliyetler karşısında üreticinin beklentisi biraz daha fazla.
BEKLENTİ FAZLA
Üreticilerimiz, ince tanenin en az 20 lira ve üzeri olması gerektiğini düşünüyorlar. Orta tane dediğimiz Osmancık sınıfı çeşitlerinde, en az 23-24 lira olması gerektiğini düşünüyoruz. İri tanelileri de 27-28 belki 30 liraya kadar bir fiyat beklentisi var. TMO, henüz çeltikle ilgili bir fiyat açıklaması yapmadı. İnşallah, üreticimizi memnun edecek bir fiyat açıklayacağını düşünüyorum.
AYÇİÇEĞİNDE YAŞANAN HAYAL KIRIKLIĞINI ÇELTİKDE DE YAŞAMAK İSTEMİYORUZ
Biz ayçiçeğinde geçen yıl da aynı hayal kırıklığını yaşamıştık. Beklentiye, maliyet fiyatlarına yakın oluşan fiyatlara değinmiştik. Geçen yıl da aynı fiyat oluşmuştu, bu yıl da aynı fiyat oluştu. Bakanlığımızdan ekstra bir destek talep etmiştik. Bu yıl bakanlığımız, aynı buğdaydaki sistem gibi ayçiçeğinde de 1 lira prim veriyor. Ama geçtiğimiz yıllara baktığımızda, ayçiçeği ile buğday arasında bir parite vardır. Aşağı yukarı değişir ama ayçiçeği ve buğday paritesi yaklaşık 1’e 2’dir. Yani buğdayda 1 lira prim vermişseniz, ayçiçeğinde en az 2 lira olması lazım ki biz bu maliyetler karşısında, üreticiler olarak 4 lira prim olması gerektiğini düşünüyoruz. Ama bakanlığımızın açıkladığı prim 1 lira ve buğdayla aynı. İki katı bile olsa, bizim beklentimizin altında.
AYÇİÇEĞİNDE VERİM KAYBI YAŞANDI
Ayçiçeği ekiminde Edirne bölgesinde yüzde 50 erken ekiliş vardı. Yani yağmur öncesi Mart ayında ekilen ve yüzde 50’si de Mayıs ayında yani yağmurdan sonra geç ekiliş var. Burada erken ekilen ürünlerimizde, bir nebze olsun geçen yılı aratmayacak verimler var. Ama geç ekilen ürünlerde çok büyük bir verim kaybı var. 60 kilo biçen üreticimiz de var, 150 kilo biçen üreticimiz de var. Geçen yıllara bakıldığında, bu bizim genel ortalamamızı düşürecektir. Biz maliyet hesabımızı yaptığımızda, 150 kilo verim üzerinden yapıyoruz ve yaklaşık 15,5 lira maliyet çıkarıyoruz. Bu maliyetin karşısında, üreticimizin en az 18-20 liralık bir beklentisi vardı. Biz Trakya Birlik’ten destek bekledik, ama bunun yanında bakanlığın da ciddi bir desteği olması gerekiyor. Çünkü serbest piyasada böyle bir fiyat yok. Trakya Birlik’in bunu tek başına yapma şansı yok, bakanlığın desteği gerekiyor."
Yavuz Göktaş
